Velsen, 1764, Schepenrol1
OUD-RECHTERLIJK ARCHIEF, nr. 945, Schepenrol, Velsen, 6 oktober 1762, folio 62:
Regtdagh: Jan van Eck, als in huwelijk hebbende Johanna Schouten, Dorps Vroedvrouw te Velsen, contra Dirk Woutersz Duijn, woonende in de Breesaap onder Velsen.
Omme voldoening te hebben van f 2.10.- aan des Eijsschers Huijsvrouw, deugdelijk van den gedaagde toekomende, om dat de Gedaagde des Eijsschers Huijsvrouw, als Vroedvrouw 't Huijs en in Staat geweest zijnde, wanneer zijner Gedaagdes Huijsvrouw den eersten of tweeden april 1764 in Baarensnood sat, heeft voorbijgegaan, en haar van een andere Vroedvrouw buiten dese Ambagts Heerlijkheid heeft laaten bedienen en verlossen van Kinde, zijnde geweest een Dogter, volgens het 13de Articul van d'ordre, het Reglement en instructie waar op des Eijsschers Huijsvrouw alhier als Vroedvrouw is beroepen ende aangesteld, de dato 6 october 1762, met de kosten.
Den gedaagde in Juditio present, segd tot zijn defensie, heeft de vroedvrouw een acte van Menheeren de Staaten, ik wil seven getuigen leveren, als het Geregt die wille hebben, dewelke het nog spijt, dat sij de Vroedvrouw de kop niet hebben ingeslagen, over de quaade behandeling aan de vrouw van Jan Burgersz gedaan.
IDEM, 29 augustus 1764, folio 63:
Dirk Woutersz Duijn presenteert 5 getuigen, die verklaringen afleggen over de kwaliteit van het werk van Johanna Schouten, vroedvrouw.
1) Trijntje Gerrits, weduwe van Jan Burgersz: "Ik ben van mijn laatste kind door de vroedvrouw niet behandeld, als de eerste keer, en so als het behoord, daarom als ik se meer nodig had, soude haar niet gebruiken, het Nawerk heeft zij niet wel afgehaald, en dat weeten de vrouwen beter als ik, ja hoe dat zij mijn heeft misdaan."
2) Jannetje Jans Lingerak, huijsvrouw van Klaas Engelsz: "Het nawerk heeft de vroedvrouw onordentelijk en aan stukken gemaakt, ik sou se niet bij mijn paard of een ander beest hebben willen, en hebbe aan Marijtje Prins en anderen vrouwen gesegd, dat zij haar niet gebruiken moeten."
3) Geertruijd Maartens van Munnik, huijsvrouw van Harmanus Dirksz: "Ik hebbe de vroedvrouw ook gehad, en sij heeft mijn groote penetentie aangedaan in het Nawerk, en na de getuijgenissen van de Buuren, handelde zij mij als een Beest, want mijn kind dat ter wereld quam, was soo swart als roet, en daarom hebbe ik die tijd gesijd, dat ik se nooijt meer zal haalen, al kreeg ik nog tien kinderen."
4) Bartje Maartens van Munnik, huijsvrouw van Cornelis Havik: "Ik hebbe bij veel Menschen geweest en nooijt gesien soo een behandeling als van dese vroedvrouw, sij heeft Trijntje soo diep in haar lijf geweest, dat sij het hart wel heeft gevoeld. Sij hadde aan de vroedvrouw gesegd dat sij het kind moest afbinden, omdat wij dat gewend waaren en dan zien dat zij op een ordentelijke wijs het Nawerk kreeg, etc."
5) Lena Burgers Hugtenburg, huijsvrouw van Pieter Jacobsz van Beek: "Het is order om het kind in de vuijligheid te laten leggen, maar dat het dienstbaar is om een kind aan de vrouwen over te geven, en dat de Vroedvrouw verpligt is om den een vrouw door Gods segen verder te helpen."
IDEM, 19 september 1764, folio 70:
De vroedvrouw verlangt een copie van de tegen haar afgelegde getuigenissen.
IDEM, 10 oktober 1764, folio 71:
Johanna Schouten, vroedvrouw te Velsen, verdedigt haar werkwijze, en meent dat de eerdergenoemde vrouwen er ouderwetse ideen op na houden. Zij wijst erop dat de Breesaaper gemeenschap een kliekje vormt dat zich laat beinvloeden door de opvattingen van de R.K.Kerk. Zij getuigt dat verscheidene van de echtgenoten van bovengenoemde vrouwen haar hadden gecomplimenteerd met haar werk.
IDEM, 21 november 1764, folio 73:
Eedsaflegging door getuigen.
IDEM, 20 maart 1765, folio 74:
Scheepenen, na ingenomen advijs van twee neutrale Regtsgeleerden, doende Recht, ontseggen de Eijsscher sijne respective Eijsschen en conclusien, op ende jegens de voorschreven gedaagdens gedaan en genomen, met compensatie van kosten.
1►oorspronkelijke tekst van de rechtbankprotocollen
Uitgebreide achtergrondinformatie en gedetailleerd verslag van de rechtshandeling waarin Dirk betrokken was geraakt: ►Jan Morren, "Het huis van de vroedvrouw", 2014